W biografiach wybitnych osobistości świata polityki są zawsze elementy wzniosłe i bardziej przyziemne, a nawet takie, o których ich właściciele chcieliby zapomnieć. Pierwsze dni niepodległości Polski w 1918 r., to okres wyjątkowych zasług i chwały Patrona Zespołu Szkół Mechanicznych w Radziejowie - Józefa Piłsudskiego.
Ostatni okres I wojny światowej Piłsudski spędził na internowaniu przez Niemców (od 21/22 lipca 1917 r.), więziony w wojskowej twierdzy magdeburskiej w towarzystwie bliskiego współpracownika Kazimierza Sosnkowskiego.
Drogę tę wybrał świadomie, wywołując tzw. „kryzys przysięgowy” - odmawiając złożenia przysięgi wierności Niemcom, co przysporzyło mu w polskim społeczeństwie popularności i sympatii. Piłsudski przewidując klęskę państw centralnych (Niemcy, Austro-Węgry) nie chciał pozostawać ich sojusznikiem, by na przyszłość nie zrazić do siebie państw zachodnich (Francja, Anglia, USA), które miały z wojny wyjść zwycięsko.
Dzięki wybuchowi rewolucji w Niemczech i ogólnemu zamętowi, 8 listopada 1918 r. Piłsudski został zwolniony z internowania, by po dwóch dniach 10 listopada wjechać na dworzec główny w Warszawie. Dzięki swemu autorytetowi i popularności w ciągu zaledwie kilku dni złożona została w jego ręce władza o zakresie niemal dyktatorskim.
Na barki Piłsudskiego przekazała swą władzę Rada Regencyjna (współpracowała z państwami centralnymi), która zaraz potem się rozwiązała, podobnie uczynił centro-lewicowy Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, utworzony kilka dni wcześniej w Lublinie (6/7 listopada).
W dniu 17 listopada na rozkaz Piłsudskiego powołany został rząd Jędrzeja Moraczewskiego, a 22 Piłsudski z kontrasygnatą Moraczewskiego wydał dekret, w którym ogłosił się Tymczasowym Naczelnikiem Państwa, sprawując najwyższą władzę wykonawczą w sprawach cywilnych i wojskowych.
Przez pierwsze miesiące niepodległości wobec braku parlamentu łączył także w swym ręku władzę ustawodawczą, rządząc za pomocą dekretów (akt prawny równoważny ustawie). Można więc śmiało stwierdzić że Józef Piłsudski stworzył od podstaw zręby istnienia i funkcjonowania odrodzonego państwa polskiego. Także z jego inicjatywy bardzo szybko, bo już w styczniu 1919 r., przeprowadzone zostały wybory parlamentarne do Sejmu Ustawodawczego, co miało legitymizować nowe władze Polski w oczach państw zachodnich. To właśnie Sejm Ustawodawczy na mocy uchwalonej przez siebie „małej konstytucji”, w lutym 1919 r. powierzył dalsze kierowanie sprawami kraju Piłsudskiemu, jako Naczelnikowi Państwa.
Warto w tym miejscu podkreślić jeszcze jedną niepodważalną zasługę Piłsudskiego dla odrodzonej Rzeczpospolitej, tym razem jako Naczelnego Wodza, który brał udział w opracowaniu i ostatecznie też akceptował plan bitwy warszawskiej z Bolszewikami („cud nad Wisłą”), która ocaliła nasze odrodzone państwo przed nawałą bolszewicką i ostatecznym upadkiem. Nie sposób więc mówić o odrodzeniu się niepodległego państwa polskiego bez postaci naszego patrona, co przed zbliżającym się świętem „11 Listopada” ma dla całej naszej społeczności szkolnej szczególne znaczenie.
Opracował: M. Wesołowski.
